در این آموزش جامع، روش تعویض دنده به صورت کامل و دقیق توضیح داده خواهد شد. تعویض صحیح دنده دوچرخه بسیار حائز اهمیت است. تعویض صحیح دنده دوچرخه در دوچرخه های کورسی و دوچرخه های دنده ای بسیار حائز اهمیت است. وقتی دنده های دوچرخه به درستی تعویض نشوند، ممکن است عملکرد دوچرخه تحت تأثیر قرار بگیرد و راننده نتواند به خوبی حرکت کند. تعویض صحیح دنده ها به راننده امکان می دهد تا با توجه به شرایط مختلف مسیر، سرعت و نیروی لازم را انتخاب کند. همچنین، تعویض صحیح دنده ها می تواند به صورت عمده به عمر و عملکرد دوچرخه کمک کند، زیرا از فشار زیاد بر روی دنده ها جلوگیری می کند. بنابراین، توجه به تعویض صحیح دنده ها و نگهداری مناسب از آن ها می تواند به بهبود عملکرد و تجربه رانندگی با دوچرخه کمک کند. تعویض دنده از دو جهت اصلی مفید است:
چرا باید دنده دوچرخه را عوض کنیم؟
- 1- به بهره وری شما در هنگام سواری دوچرخه کمک می کند و از وقوع صدمات احتمالی به زانو جلوگیری می کند.
- 2- از فرسایش سیستم دنده جلوگیری می کند.
اصطلاحات دوچرخه های دنده ای
سیستم دنده دوچرخه یکی از قسمت های مصرفی آن است و تعویض نادرست آن می تواند عمر سیستم دنده را کاهش دهد. بنابراین نیاز به تعمیر دوچرخه و هزینه کردن بیشتر خواهید داشت. در ابتدا باید با چند اصطلاح درباره قطعات سیستم دنده آشنا شوید:
- 1- دسته دنده یا شیفتر: دسته دنده یا شیفتر، دو اهرم روی فرمان است که با استفاده از آن ها می توانید دنده های جلو و عقب را تعویض کنید. به عنوان مثال، دنده جلو، خودرو و دنده عقب.
- 2- طبق و سینی: چرخ دنده و اهرم بزرگ جلوی دوچرخه را طبق و هر یک از چرخ دنده های جلو را سینی می نامند. به عنوان مثال، در تصویر بالا، طبق جلو سه سینی دارد.
- 3- دنده جلو: دنده جلو، دنده های جلو را تغییر می دهد.
- 4- خودرو: به چرخ دنده های عقب دوچرخه، خودروی عقب گفته می شود.
- 5- دنده عقب: شانژمان عقب، قسمتی است که با استفاده از آن می توانید دنده های عقب را تغییر دهید.
چرا نحوه و روش تعویض دنده مهم است؟
به طور کلی، تعویض دنده به صورت صحیح و درست از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید به طور منظم و با دقت انجام شود تا از عمر و کارایی سیستم دنده دوچرخه حفاظت کرد. البته دوچرخه ها بسته به نوع و کاربری آنها، معمولاً یک، دو یا سه سینی دارند. همچنین، در دنده های عقب، تعداد سینی ها بین شش تا دوازده، بسته به قدمت و جدیدی دوچرخه، متفاوت است. به طور کلی زمانی که از سینی کوچک تر در دنده های جلو استفاده می کنید، می توانید از خودرو های بزرگتری در دنده های عقب استفاده کنید. و زمانی که از سینی متوسط در دنده های جلو استفاده می کنید، می توانید از خودرو های متوسط در دنده های عقب استفاده کنید. و زمانی که از سینی بزرگ در دنده های جلو استفاده می کنید، می توانید از خودرو های کوچک تر در دنده های عقب استفاده کنید.
یادگیری راهنمای تعویض دنده
در دوچرخه های دو سینی مشابه دوچرخه های سه سینی است، به این صورت که زمانی که از سینی کوچک تر در دنده های جلو استفاده می کنید، باید از خودرو ها یا دنده های متوسط تا بزرگ در عقب استفاده کنید. و زمانی که از سینی بزرگ تر در دنده های جلو استفاده می کنید، باید از خودرو یا دنده های متوسط تا کوچک در عقب استفاده کنید.
وقتی شما در مسیر های رو به بالا و پر شیب حرکت می کنید، باید از سینی یک و خودرو های بزرگتر، که با رنگ قرمز مشخص شده اند، استفاده کنید. همچنین، وقتی در مسیر های رو به بالا و شیب کم حرکت می کنید، باید از سینی دو و خودرو های متوسط، که با رنگ آبی مشخص شده اند، استفاده کنید. در نهایت، در مواقعی که در مسیر های صاف یا مسطح حرکت می کنید و سرعت شما بیشتر است، باید از سینی سه و خودرو های کوچک در پشت استفاده کنید.
هدف از این کار چیست؟
به طور ساده، هدف از تعویض و تغییر دنده این است که اگر پدال ها زیر پای دوچرخه خیلی سفت باشند، شما نمی توانید آن ها را به راحتی حرکت دهید و اگر خیلی نرم باشند، پدال ها به طور نامناسب حرکت می کنند. هدف از تعویض دنده تنظیم فشار زیر پای دوچرخه است تا در مسیر های بالا یا صاف یا حتی کم شیب، یک فشار متوسط معینی زیر پای شما قرار گیرد.
گرفتن کلاج
به همان صورتی که برای تعویض دنده در خودرو، کلاچ گرفته می شود تا قدرت موتور کاهش یابد و دنده جا بشود، در دوچرخه هم باید خودتان این کار را با فشاری که روی پدال ها می آورید تنظیم کنید. کار سختی نیست؛ فقط کافی است در زمان تغییر دنده، برای چند ثانیه، از فشاری که روی پدال ها می آورید کم کنید و آن ها را بچرخانید تا دنده به راحتی جا بشود. اگر این الگو را رعایت نکنید، دنده به صعوبت و سختی جا خواهد رفت و فشار بسیار زیادی به زنجیر و سیستم دنده وارد خواهد شد.
چگونه می توانیم فشار متوسط و معین را درک کنیم؟
آیا ما درک مشخصی داریم؟ درک یک فشار معین کار سختی نیست، اما بسیار مهم و قابل تأکید است، زیرا این موضوع کلیدی برای تعویض دنده و رکاب زدن صحیح است. سرعت چرخش پای شما در زمان دوچرخه سواری بوسیله این عامل تعیین می شود. برای حرکت با دوچرخه، سرعت چرخش یک پای شما باید بین هفتاد تا یکصد بار بر دقیقه باشد. برای محاسبه تعداد چرخش پای خود در یک دقیقه، به سادگی آن را شمارش کنید و ثبت کنید. اگر تعداد دور پای شما کمتر یا بیشتر از ۷۰ تا ۱۰۰ باشد، باید سعی کنید با تعویض دنده آن را در این محدوده نگه دارید.
تعویض دنده دوچرخه بصورت اشتباه چه عواقبی دارد؟
توجه داشته باشید که تعویض دنده بخش مهمی از دوچرخه سواری است و باید همیشه به آن توجه کنید، بدون توجه به اینکه در مسیر صعب العبور، صعودی، مسطح یا نزولی قرار دارید. با تعویض دنده، می توانید در هر سرعتی سرعت چرخش پا را حفظ کنید. باید دقت کنید که استفاده نادرست از دنده ها منجر به کشیده شدن زنجیر و ایجاد صدای غیرطبیعی می شود. اگر دنده دوچرخه به راحتی تعویض نمی شود و صدای غیرطبیعی می شنوید، باید آموزش تنظیم دنده دوچرخه را مطالعه کرده و آن را تنظیم کنید.
نکات دیگری که در تعویض دنده مهم است
به علاوه، برای افزایش راحتی و کارایی در دوچرخه سواری، می توانید از تکنیک های تنفس عمیق و منظم استفاده کنید. با تنفس عمیق، اکسیژن بیشتری به عضلات شما می رسد و انرژی بیشتری را در طول سفر به دست می آورید. همچنین، تمرین های تقویت عضلات پا و کمر نیز می تواند به شما کمک کند تا در دوچرخه سواری بهتر عمل کنید. با انجام این تمرین ها، قدرت و استقامت عضلات شما افزایش می یابد و شما می توانید به راحتی با فشار های مختلف مواجه شوید.
سیستم های دنده جدید
در دوچرخه های کوهستانی جدید، تعداد سینی های طبق در قسمت جلو به منظور افزایش کارایی و کاهش وزن، به طور قابل توجهی کاهش یافته است. به این صورت که در قسمت جلو، یک یا دو سینی طبق با طراحی ویژه وجود دارد و در قسمت عقب، تعداد سینی ها به صورت ده، یازده و یا دوازده عدد افزایش یافته است. این تغییرات در سیستم دنده ها، باعث بهبود عملکرد و کارایی دوچرخه شده است. همچنین، طراحی و مکانیزم زنجیر، سینی طبق و دوچرخه به شکلی جدید و متفاوتی تغییر یافته است که باعث ایجاد هیچ مشکلی در تعویض دنده و جابجایی زنجیر نمی شود. این سیستم های دنده جدید، علاوه بر کاهش وزن و افزایش کارایی، به دوچرخه سبکی و ظاهری زیبا نیز می افزایند.
برای تعویض دنده دوچرخه، شما نیازمند انجام چند مرحله ساده هستید. در ادامه، روش کلی برای تغییر دنده دوچرخه را شرح می‌دهم:
- قبل از هر کاری، مطمئن شوید که دوچرخه در حالت تعلیق قرار دارد. این به معنای توقف کامل چرخاندن پدال‌ها است.
- نگاهی به دسته دنده (شیفتر) دوچرخه بیندازید. شیفترها معمولاً در دسته‌های دسته ترمز و یا روی قاب دوچرخه قرار دارند.
- برای تعویض به دنده بالاتر، دسته دنده را به سمت بالا بچرخانید. برای تعویض به دنده پایین‌تر، دسته دنده را به سمت پایین بچرخانید. در برخی دوچرخه‌ها، دسته دنده ممکن است روی دو سمت دسته ترمز وجود داشته باشد.
- بعد از بچرخاندن دسته دنده، دسته پدال را بچرخانید تا دنده تعویض پیدا کند. این کار باعث جابه‌جایی زنجیر بین دنده‌ها می‌شود. در دنده‌های بالاتر، پدال به شما کمک می‌کند تا با تلاش کمتری بیشتر حرکت کنید. در دنده‌های پایین‌تر، پدال باعث می‌شود شما با تلاش بیشتر ولتاژ بیشتری برای چرخاندن چرخ‌ها تولید کنید.
- بعد از تغییر دنده، تنظیمات و تعداد دنده‌ها را بررسی کنید. بعضی از دوچرخه‌ها نمایشگری برای نمایش شماره دنده فعلی دارند و برخی دیگر هم با تجربه شما متوجه تغییر دنده می‌شوند.
توجه کنید که فرآیند تغییر دنده دوچرخه در برخی مدل‌ها ممکن است متفاوت باشد. بهتر است قبل از شروع سوال راهنمایی‌های تولید کننده دوچرخه خود را مطالعه کنید. همچنین، تمرین و تجربه باعث بهبود در تغییر دنده و درک بهتر از دستگاه دنده دوچرخه خواهد شد.