موضوع تعمیر و نگهداری دوچرخه به عنوان یک موضوع گسترده، ابتدا با اصول اولیه آغاز می شود که شامل بازرسی قبل از سواری، اتصال پیچ ها، تمیز کردن و روغن کاری اجزای کلیدی است. همچنین، توصیه می شود که تعمیر و نگهداری منظم توسط مکانیک دوچرخه را نادیده نگیرید. در صورتی که به طور منظم از دوچرخه استفاده می کنید، دوچرخه تان را دو بار در سال برای تنظیم به مکانیک دوچرخه ببرید تا مطمئن شوید که اجزای پیچیده و غیرقابل ارزیابی مانند پره ها، سطوح بلبرینگ، دنده ها و کابل ها به طور مرتب بازرسی و سرویس می شوند. این قطعات دوچرخه همیشه باید توسط مکانیک های مجرب سرویس و تنظیم شوند.
بازبینی و بازرسی قطعات دوچرخه
از جمله کار هایی که برای پیدا کردن قطعات شل، بازرسی معمول قبل از هر سواری بهترین کار است. این کار به شما کمک می کند پیش از اینکه این مسائل کوچک تبدیل به خطرات بزرگی شوند، آن ها را تشخیص دهید. اکثر تنظیمات بازرسی قبل از سواری را می توان با یک یا چند ابزار ساده دوچرخه انجام داد. به عنوان مثال، بررسی هوا، ترمز و زنجیر قبل از هر سواری، حتماً مورد توجه قرار گیرد تا دوچرخه تان ایمن تر شود و دوام بیشتری داشته باشد.
سه اصل اساسی بازرسی: هوا، ترمز و زنجیر
به منظور حفظ لاستیک های خودرو، حفظ باد درست لاستیک ها از اهمیت بالایی برخوردار است. بررسی میزان فشار باد مناسب بر روی دیواره جانبی لاستیک و سفت کردن اهرم ها و محور های عبوری پیش از سوار شدن، از اقدامات مهمی هستند که به جلوگیری از صاف شدن لاستیک ها کمک می کنند. همچنین، داشتن کیت پچ و تلمبه هنگام سفر، به هنگام بروز نیاز به تعمیرات در جاده، بسیار کارآمد است.
با توجه به اهمیت ترمز ها در دوچرخه ، فشار دادن اهرم های ترمز جلو و عقب قبل از راندن، از اهمیتی بالایی برخوردار است. این کار باعث می شود ترمز ها به درستی و روان درگیر شوند و از بروز خطرات ناگهانی در جاده جلوگیری شود. در نهایت، نگهداری و تمیز نگه داشتن زنجیر های دوچرخه شما و دنده های دیگر، به دلیل تاثیر بسیاری که بر روی عملکرد آن دارند، بسیار مهم است. استفاده از روغن کاری و داشتن زنجیر به روز، از عمر طولانی تر و بهتر دنده و پیشرانه دوچرخه اطمینان حاصل کنید.
بررسی و تنظیم ترمز، از اصول نگهداری از دوچرخه
بررسی و تنظیم ترمز دوچرخه از اهمیت بسیاری برخوردار است. این کار علاوه بر افزایش عمر و بهبود عملکرد ترمز، به دلیل افزایش ایمنی نیز ضروری می باشد. ترمز دوچرخه از بخش های مختلفی تشکیل شده است که باید هر یک را بررسی و تنظیم نمود. هنگام ترمز کردن ممکن است صدای آزار دهنده ای شنیده شود که نشان دهنده تعویض لقمه ترمز می باشد. بهترین لقمه هایی که می توانید برای ترمز دوچرخه خود انتخاب کنید، از جنس آلیاژ و کربن هستند.
استفاده از این آلیاژ قدرت ترمزگیری را افزایش می دهد و از چرخ ها محافظت می نماید. هنگام تنظیم ترمز، اهرم های ترمز عقب و جلو را فشار دهید و از نرم بودن آن ها اطمینان حاصل نمایید. برای تنظیمترمز دوچرخه چندین روش مختلف وجود دارد. در ابتدا باید وضعیت لنت های ترمز را بررسی نمود. لنت های ترمز نقش متوقف کردن چرخ های جلو در زمان ترمزگیری دارند. بنابراین اگر لنت های ترمز ساییده شده باشند، باید آن ها را قبل از تنظیم ترمز دوچرخه تعویض نمود. بررسی سفتی سیم های ترمز نیز از روش های دیگری برای تنظیم ترمز است. برای آزمایش سفتی سیم های ترمز می توانید اهرم ترمز را کشیده کرده و اطمینان حاصل نمایید که اهرم های ترمز در فاصله ۳/۸ سانتی متر از دسته فرمان قرار دارند. اگر اهرم ترمز با دسته فرمان برخورد کند، نشان دهنده شل بودن سیم های ترمز است.
بررسی و تعمیر زنجیر دوچرخه
بررسی و تعمیر زنجیر دوچرخه از موارد حیاتی و ضروری برای حفظ عملکرد درست زنجیر می باشد. زیرا در صورت عدم توجه به زنجیر، در طولانی مدت خرابی آن رخ می دهد و تعمیرات اساسی لازم می شود. در واقع، زنجیر ممکن است به دلیل گرد و غبار و کثیفی، عملکرد دنده را تحت تأثیر قرار دهد و بازده دیرایلر و قاب دنده را تغییر دهد. مهم است توجه داشت که تجهیزات مربوط به زنجیر دوچرخه، قیمت بالایی دارند، بنابراین در سرویس و نگهداری آن ها، دقت و مراقبت بیشتری لازم می باشد.
برای تشخیص پارگی و آسیب دیدگی زنجیر دوچرخه، از یک خط کش سی سانتی متری استفاده می شود. با قرار دادن این خط کش بر روی مرکز یک پین زنجیر، می توان تشخیص داد که زنجیر چرخ شما آسیب دیده است. برای بررسی پارگی، آخرین خط کش بر روی پین زنجیر قرار داده شده و اگر فاصله آن با مرکز بین 1.16 تا 1.8 اینچ باشد، زنجیر باید تعویض شود. در صورتی که فاصله بیشتر از این باشد، کاست دنده ها نیز باید تعویض شوند.
برای سرویس زنجیر دوچرخه، زنجیر باید به صورت منظم تمیز و روغن کاری شود تا سرعت خراب شدن زنجیر کاهش یابد. در صورتی که زنجیر کثیف نیست، از یک پارچه و محلول چربی زدایی استفاده کنید. اما برای زنجیر های بسیار کثیف، بهتر است از برس های تمیزکننده زنجیر استفاده شود. هرگاه زنجیر خشک به نظر رسید، باید روغن کاری شود. این کار به خوبی از زنگ زدن زنجیر در هنگام دوچرخه سواری در هوای بارانی جلوگیری می کند. همچنین برای روغن کاری زنجیر چرخ، لازم است از روغن مخصوص استفاده شود. نوع روغن می تواند خشک یا مرطوب باشد و باید بر اساس شرایط آب و هوایی منطقه، انتخاب گردد.
چک کردن وضعیت سفتی پیچ ها
محکم کردن پیچ دوچرخه از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا اجزای دوچرخه توسط ده ها پیچ و مهره در کنار هم نگهداری می شوند. بنابراین، یکی از نکات اصلی تعمیر و نگهداری دوچرخه، بررسی وضعیت این پیچ و مهره ها است. قطعات شل یا به طور نامناسب سفت شده می توانند عملکرد ضعیف و حتی خطرناکی را در پی داشته باشند. برای سفت کردن پیچ های دوچرخه، بهتر است به مشخصات گشتاور مناسب در دفترچه راهنمای دوچرخه مراجعه کنید. همچنین، سفت شدن بیش از حد می تواند به آسیب و خرابی قطعات منجر شود.
بررسی و سفت کردن پیچ ها
از آن جا که شل یا سفت شدن پیچ ها باعث می شود تا چرخ در برابر مشکلات جدی، کارایی ضعیف و بوجود آمدن خطرات ایمنی قرار گیرد. بدیهی است که حفظ پیچ و مهره ها باید به صورتی باشد که با دستورالعمل سازنده و در راستای گشتاور مناسب صورت گیرد. زیرا بیش از حد سفت کردن پیچ ها می تواند منجر به آسیب زدن یا از دست دادن قطعه شود. لذا، برای حفظ پیچ و مهره ها، از رعایت دقیق دستورالعمل سازنده و تنظیم گشتاور صحیح استفاده شود.
تمیز کردن و روغن کاری دوچرخه
تمیز کردن و روغن کاری دوچرخه نیز از اهمیت ویژه برخوردار است. داشتن یک برنامه منظم برای تعمیر و نگهداری دوچرخه، بسیار مهم است. در صورتی که زمان زیادی را صرف دوچرخه سواری در شرایط مرطوب و گل آلود می کنید یا سخت، سریع و مکرر دوچرخه سواری می کنید، برنامه ریزی کنید که دوچرخه تان را بیشتر تمیز کنید. تمیز نگهداشتن و روغن کاری صحیح قطعات دوچرخه برای عملکرد بهتر بسیار مهم است. روغن کاری، از قطعات متحرک در برابر سایش بیش از حدی که ناشی از اصطکاک می شود، محافظت می کند. همچنین، از “یخ زدن” قطعات جلوگیری می کند و به جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی کمک می کند. با این حال، روغن کاری بیش از حد می تواند به عملکرد ضعیف و آسیب اجزا شود. روغن کاری اضافی، کثیفی و سایر ذرات ساینده را جذب می کند. به عنوان یک قاعده کلی، روغن اضافی باید قبل از دوچرخه سواری با دقت پاک شود. همچنین، هنگام روغن کاری، ترتیب روغن کاری قطعات را به خاطر بسپارید تا پاک کردن روغن اضافی به همان ترتیب انجام شود.
ابزار های تعمیر، سرویس و نگهداری از دوچرخه
به منظور تعمیر و نگهداری دوچرخه، لازم است از ابزار های ساده ای مانند پارچه تمیز، برس، آب، صابون، چربی گیر، روغن زنجیر و پایه دوچرخه استفاده شود. پارچه تمیز، به منظور گریس و روغن کاری و تمیز کردن و خشک کردن دستگاه، باید در دسترس باشد. برس، در اندازه ها و شکل های مختلفی عرضه می شود و باید برای پاک کردن کثیفی هایی که با شستشو آن ها نمی توان تمیز شد، استفاده شود. همچنین، صابون رقیق شده، مایع ظرفشویی یا مایع شستشوی دوچرخه، برای تمیز کردن بدنه استفاده می شود. چربی گیر، برای تمیز کردن قسمت های لثه ای مانند زنجیر دوچرخه استفاده می شود. باید از حلالی استفاده شود که برای محیط زیست و انسان مضر نباشد. روغن کاری صحیح زنجیر، به افزایش عمر پیشرانه کمک می کند و برای این کار باید از روغن مخصوص دوچرخه استفاده شود. پایه دوچرخه، به منظور قرار دادن دوچرخه در ارتفاعی راحت، به کار می رود.
تمیز کردن؟ تمیز کردن کجا و چگونه؟!
در مورد تمیز کردن دوچرخه، اجزای کثیف دوچرخه را می توان با استفاده از دستمال مرطوب یا خشک تمیز کرد. اما برخی اجزا نیاز به مسواک کردن، شستشو و روغن کاری دارند. پیشرانه شامل سینی طبق جلو، کاست عقب، دنده عقب و زنجیر است که نیازمند بیشترین توجه است. زنجیر شما در معرض خطر ترین قسمت روغن کاری شده دوچرخه شماست. برای تمیز کردن زنجیر، از پارچه و چربیگیر استفاده کنید و در صورت لزوم از دستگاه تمیزکننده زنجیر استفاده کنید. برای روغن کاری زنجیر، قطره های روغن را به آرامی بر روی زنجیر بمالید و مقداری از آن را روی هر پیوند بزنید. در نهایت، روغن اضافی را پاک کنید تا کثیفی بیشتری جذب نشود.
علاوه بر زنجیر، سینی طبق جلو، کاست عقب، دنده عقب و زنجیر نیز نیاز به تمیز کردن دارند. برای تمیز کردن این قطعات، از برس و چربیگیر استفاده کنید. همچنین، قطره های روغن را به صورت دوره ای روی محور های اهرم ها بمالید تا به درستی کار کنند. کابل های ترمز و شانژمان نیز نیازمند بررسی و روغن کاری مرتب است. در نهایت، در مورد مونتاژ ترمز و شانژمان باید به بازوها، چرخ ها و قرقره های آن ها توجه شود تا به هم چسبیده یا سفت نشوند. برای روغن کاری، روغن را به نقاط محوری بمالید. به طور کلی، تمیز کردن و روغن کاری دوچرخه باید به صورت منظم انجام شود تا عمر دوچرخه دراز شود.
تعمیر و نگهداری از دوچرخه به صورت زمانبندی شده
خدمات و تعمیر چرخ دوچرخه، علاوه بر مواردی که تاکنون گفته شد، به عنوان یکی از بخش های مهم و اساسی شناخته می شود. لذا بررسی اسپوک ها و در صورت شل بودن آن ها، تعویض آن ها الزامی است. همچنین، در صورت وجود قسمت هایی با پیچ های آزادکننده سریع، باید همواره از سفت بودن آن ها اطمینان حاصل نمود. در این میان، نگهداری و تمیز کردن چرخ ها نیز بسیار مهم است و در صورت وجود نشانه های پارگی یا خرابی، باید آن ها را به سرعت تعویض کرد. همچنین، نوع چرخش چرخ ها هم باید با چرخاندن آن ها بررسی شود و در صورت تاب دار بودن یا تلوتلو خوردن آن ها، دوچرخه را به فرد متخصصی برای تعمیر یا تعویض چرخ ها ببرید. در این بین، باد تایر ها نیز باید مورد بررسی قرار گیرد زیرا باد شدن صحیح آن ها، از تخت شدن چرخ ها جلوگیری می کند. در نهایت، قبل از سواری، مطمئن شوید کیت پنچری و تلمبه را در اختیار دارید.
آچارکشی و نگهداری از دوچرخه
آچارکشی دوچرخه به عنوان یکی از روش های تعمیر و خدمات دوچرخه، در واقع نوعی از باز کردن بخش های مختلف دوچرخه با استفاده از آچار های مخصوص و سپس پس از گردگیری و روغن کاری، قطعات را در کنار یکدیگر جای می دهد. با این حال، باید توجه داشت که واژه آچار کشی بیشتر برای دوچرخه های قدیمی مورد استفاده قرار می گیرد و در دوچرخه های جدید، تعمیرات و خدمات باید توسط کارشناسان فنی با استفاده از دستگاه های نیروسنج و با دقت و دانش لازم انجام شود. از این رو، بهتر است تا برای تعمیرات و خدمات دوچرخه های جدید از خدمات شرکت تولید کننده استفاده شود. در عین حال، برای جلوگیری از شل شدن قطعات دوچرخه، لازم است در بازه های زمانی معینی، بررسی دوره ای بر روی قسمت های مختلف دوچرخه صورت پذیرد. برخی قطعات مانند رکاب ها، ترمزها، شاخ گاوی، پایه شانژمان، دسته دنده و کتی های ترمز و غیره با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته و توسط تولیدکنندگان دوچرخه با دقت بالایی طراحی و ساخته می شوند که احتمال باز شدن و شل شدن آن ها بسیار کم است. با این حال، در صورتی که بعد از تصادفات و ضربه شدید به دوچرخه، احتمال باز شدن قطعات وجود دارد، باید قطعات را بررسی کرد و اقدام به تعمیر آن ها نمود.